Eigen Foto Thor Logical Dd 19 Mei 202019

Gebouwen tussen 1600 en 1900 hebben meestal funderingen die bestaan uit houten palen in combinatie met metselwerk erbovenop of die alleen bestaan uit een gemetselde fundering met baksteen en mortel (op een vlakke voldoende draagkrachtige bodem). Fundering metselwerk is massief en heeft een bepaalde breedte en hoogte. Belangrijk is de aanlegdiepte van fundering metselwerk en dat de grondlaag eronder niet kan bevriezen. 

Oude gemetselde funderingen in Nederland bestaan veelal uit klei gebakken stenen, soms van eerdere eenvoudig opgetrokken bouwwerken die daarna weer gesloopt zijn, waardoor er eeuwen geleden al zoiets bestond als het opnieuw gebruiken van bestaande bouwmaterialen. Dat kwam dan goed uit omdat baksteen vroeger een duur product was.

Tijdens ingrijpend onderhoud of verbouwingen van oudere panden en waarbij de houten vloer van de eerste woonlaag wordt verwijderd, ziet men vaak al metselwerk wat onderdeel uitmaakt van de fundering. Omdat vaak ook de oude houten vloerbalken worden verwijderd stuit men al gauw op de bodemafsluiter. In de loop der eeuwen zijn er veel soorten bodemafsluiters geweest maar in het begin was dit ook normaal schoon zand.

Op locaties met grond van verschillende samenstellingen kan het zand intussen vermengd zijn met andere grondsoorten zoals klei, vaak ook nog met grondwater en zelfs verontreinigende grond komt voor.

Op het moment en tijdens de werkzaamheden aan het pand worden ook eventuele problemen zichtbaar van de oude gemetselde fundering. Vaak werden mortels toegepast van zand met kalk en heel soms tras, toen bestond het moderne cement nog niet. Door hevige of aanhoudende trillingen zoals bijvoorbeeld tijdens werkzaamheden aan het pand, kan dit metselwerk aanzienlijk grote schade oplopen.

In een behoorlijk aantal situaties wordt al voldoende rekening gehouden met huidige staat van de gemetselde fundering, zoals hulpvoorzieningen tijdens funderingsherstel. Ook het nieuwe gewapende betonwerk van wanden en vloeren zullen de functie van oude gemetselde funderingen overnemen en is schadeherstel hier niet relevant.

Toch zien we in veel situaties dat men er van uitgaat dat de gemetselde fundering intact moet blijven, ook omdat anders de kosten van onderhoud of een verbouwing te hoog zullen oplopen. Als werkzaamheden worden uitgevoerd in een pand zonder funderingsherstel en waar omgevingsfactoren zoals trillingen van verkeer of verschillende grondwaterstanden periodiek invloed hebben op bestaande fundering van metselwerk, dan zullen de eigenaren toch te maken kunnen krijgen met schade en eventueel enorme gevolgschade aan dragende muren. 

Tijdens onze onderzoeken aan gemetselde funderingen worden de werkzaamheden vaak stil gelegd of zijn stilgelegd. Als we dan zelf met mechanische boor- en hakmachines testen dan zien we vaak dat bakstenen heen en weer trillen of zelfs drijven en de natte oude mortel wegsijpelt, dit proces kan net zolang doorgaan tot er uiteindelijk niets meer van over is dan een hoop losse bakstenen. 

Gelukkig hebben we voldoende specialistische kennis in huis voor het maken van een plan en advies voor het herstellen en versterken van gemetselde funderingen met speciale technieken en materialen waarmee we de gemetselde fundering weer homogeen maken, versterken en stabiliseren.

Na het onderzoek aan de gemetselde fundering maken we een advies die we laten toetsen door onze constructeur. Indien nodig wordt er ook een werkplan en veiligheidsplan opgesteld door onze constructeur, maar dit gebeurt alleen bij minder veilige situaties.

Met dit advies in de hand worden specialistische en/of gecertificeerde aannemers aangetrokken voor het uitvoeren van constructief herstel van de gemetselde fundering.